Ο ΠΛΗΓΩΜΕΝΟΣ ΞΕΝΟΣ

Ο ΠΛΗΓΩΜΕΝΟΣ ΞΕΝΟΣ 

[Απόσπασμα από το «Μικρό Αθωνικό Οδοιπορικό»] 

     […] Από τη Σιμωνόπετρα ως την ακτή του Αγίου Παύλου είναι η πορεία στο υπέροχο μονοπάτι κάτι το αφάνταστο όμορφο. Μια ποικιλία εναλλαγών συνθέτει την αρμονία που το συνιστά και αυτή ακριβώς αποτελεί την ανταμοιβή του κόπου της οδοιπορίας. Θα έπρεπε να έγραφε κανένας ώρες κι ώρες για να απαριθμήσει μια μια τις ομορφιές που συναντάει στο μέρος αυτό. Θαυμάζει κανένας και πάλι και πάλι την αίσθηση του ωραίου που είχαν και έχουν αυτοί οι ερημίτες, οι «φυγάδες» του κόσμου, που αν και «ἐκ τοῦ κόσμου οὐκ εἰσίν» μολοντούτο «ἐν τῷ κόσμῳ εἰσί», «κόσμος» του αυτοί, τον στολισμένο με το κάλλος που του έδωσε ο δημιουργός του και που διά μέσου του, σαν με την κλίμακα του Ιακώβ, ανοίγονται στο άκτιστο κάλλος του Δημιουργού…

     Ω, ευλογημένε τόπε! Και μόνο για τούτο το δώρο θα ήσουν άγιος και άξιος για περιβόλι της Παναγίας μας! Και μόνο για τούτο θα αποτελούσες εξεικόνιση του Παραδείσου με τις άρρητες ομορφιές του!

     Αν η φυσική ομορφιά είναι κάτι το μοναδικό στον Άθωνα, δεν πάει πίσω και η ομορφιά και η ζεστασιά των καρδιών που συναντάει κανένας σ’ αυτόν. Δεν προλαβαίνεις να περάσεις την αυλή του μοναστηριού και να! σου έχουν κιόλας στήσει καρτέρι οι φιλόστοργοι μοναχοί.

     –Ευλογείτε, γέροντες!

     –Ο Κύριος!

     –Πάω καλά απ’ εδώ για την Αγία Άννα;

     –Καλά πας. Ακολούθα το μονοπάτι και θα σε βγάλει μόνο του. Μη σε παρασύρουν άλλα μικρότερα και λιγότερα πατημένα μονοπάτια.

     –Ευχαριστώ. Ευλογείτε!

      –Μα πού πας, ευλογημένε; Κάθισε και λίγο να σου προσφέρουμε κάτι. Ύστερ’ από τόση οδοιπορία πρέπει να πάρεις κάτι. Έφαγες; Όχι. Δεν είναι δυνατό να έφαγες, αφού έφτασες τέτοια ώρα εδώ. Πρέπει να ξεκίνησες μόλις κατέβηκες από το καράβι.

     –Ευχαριστώ, αλλά βιάζομαι.

     –Μα δε θ’ αργήσεις και πολύ. Σε πέντε λεπτά θα είμαστε έτοιμοι.

     Πραγματικά δεν αργούν να παραθέσουν στον οδοιπόρο ό,τι έχει η πλούσια αγάπη τους. Και εκείνος τρώγοντας με όρεξη, είναι αλήθεια, το έδεσμα της αγάπης της μοναχικής σκέφτεται με συγκίνηση πως δεν έλειψε η αδελφοσύνη απ’ τον κόσμο που τον χαρακτηρίζει τόση καχυποψία, τόση ιδιοτέλεια και εγωκεντρισμός. Είναι πραγματικό αναβάφτισμα μια τέτοια ευκαιρία στον Άθωνα. Δόξα στον άγιο Θεό!

     Δυναμωμένος από την ευλογημένη τροφή, τώρα συνεχίζει με κάπως πιο γρήγορο ρυθμό την πορεία του ο οδοιπόρος για να καλύψει την αργοπορία του στο πρόγραμμά του. Πρέπει να προλάβει πριν νυχτώσει στον προορισμό του. Δρόμο λοιπόν!

     Κάπου υπάρχει ένας οδοδείχτης. Το μάτι του οδοιπόρου πέφτει καθώς τον περιεργάζεται στην πίσω μεριά του. Βλέπει μερικές ξενικές φράσεις εκεί. Του τραβούν το ενδιαφέρον. Κάποιος ξένος τουρίστας τις άφησε σημάδι του περάσματός του εκεί.

     «Φεύγω», έγραφε με πίκρα, «αλλά άδικα διωγμένος. Διαμαρτύρομαι. Δεν είμαι αλητοτουρίστας. Φάνηκα ίσως τέτοιος επειδή έχω γένια και μακριά μαλλιά. Μου είπαν να τα κόψω. Εγώ αρνήθηκα. Ίσως να πληγώθηκα βαθειά, γι’ αυτό και αρνήθηκα. Μου υπέδειξαν τότε να φύγω. Κι εγώ φεύγω “τοῖς κείνων ῥήμασι πειθόμενος”. Όμως αγάπησα κι αγαπώ το Άγιον Όρος. Δεν είναι λοιπόν αρκετό αυτό; Πόσο νιώθω θλιμμένος! “Πάτερ, ἄφες αὐτοῖς, οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι”! Να ελπίζω πως θα ξανάρθω στο Άγιον Όρος; Θα το επιθυμούσα τόσο!...».

     Φταίξιμο μόνο του ξένου; Υπερβολικός ζήλος; Κάποια άτυχη σύμπτωση; Ποιός ξέρει; Είναι κι αυτό στο λογαριασμό των τόσων «ανθρώπινων». Μάθημα λίγο σκληρό για σένα, πληγωμένε ξένε, πως αν πας σε κάποιον τόπο, δε φτάνει μόνο η καλή σου διάθεση γι’ αυτόν. Πρέπει να τη δείχνεις και με τον σεβασμό σου στην ιδιοτυπία του. Πώς αλλιώς θα είσαι πειστικός για το περιεχόμενο της καρδιάς σου;

     Είναι φανερό πάντως πως υπό τις συνθήκες του «παρόντος αἰῶνος τοῦ ἀπατεῶνος» δεν αποφεύγεται εύκολα η παρεξήγηση και η παρερμηνεία του «φαίνεσθαι», δεν είναι πάντα δυνατή η κατανόηση του άλλου από μόνο το εξωτερικό του. Και όταν πολλές φορές υπάρχει και η πιο καλή διάθεση εκ μέρους του άλλου. Χρειάζεται κάποια άλλη διαδικασία. Και αυτή πρέπει να τη μάθει κανένας με ταπεινή μαθητεία στο σχολείο της αγάπης και της υπομονής. […] 

ΑΡΧΙΜ. ΕΥΣΕΒΙΟΣ ΒΙΤΤΗΣ (1927–2009) 

[Αρχιμ. Ευσεβίου Βίττη: «Η φυγή (και άλλα διηγήματα)», κεφ. 7ο («Μικρό Αθωνικό οδοιπορικό»), σελ. 116–119, εκδόσεις «Έλαφος», Αθήνα 1982. Στην υπότιτλη φωτογραφία (πάνω): «Η Σκήτη της Αγίας Άννας στο Άγιο Όρος», πανέμορφο σύγχρονο έργο του Vasili Nesterenko (1997).]